تدابیر فصل بهار
در طب اسلامي و سنتي، همه موجودات، داراي مزاج خاص خود هستند از جمله فصل هاي سال. در اين ميان فصل بهار داراي مزاج گرم و مرطوب است كه براساس آن انجام برخي كارها در آن توصيه شده و در مقابل از انجام برخي كارها نهي شده است. البته آنچه در طب به عنوان فصل از آن ياد مي شود براساس شرايط آب و هوايي مشخص مي شود نه براساس تقويم؛ لذا فصل بهار زماني است كه هوا رو به گرمي مي رود (گرم) و بارندگي ها با حجم خوبي صورت مي گيرد (مرطوب). در تقويم طبي هر فصل به سه ماه تقسيم مي شود كه ابتداي هر ماه تقريبا معادل بيست و سوم ماه قبلي در تقويم شمسي است؛ يعني آغاز ماه اول بهار طبي را 23 اسفند در نظر مي گيريم و آغاز ماه دوم آن را 23 فروردين و آغاز ماه سوم را 23 ارديبهشت ماه.
در اين مقاله برآنيم كه برخي بايدها و نبايدها (تدابير) مربوط به فصل بهار را برشمريم. منبع اصلي اين موارد، رساله ذهبيه امام علي بن موسي الرضا (عليه السلام) است. با توجه به مزاج اين فصل (يعني مزاج گرم و مرطوب)، افرادي كه داراي مزاج گرم و مرطوب هستند، بهتر است اين نكات را به دقت رعايت كنند تا بيماري هاي مربوط به افزايش و غلبه خلط دَم گريبانگير آنها نشود.
البته در مورد فصل بهار، بهتر است تمامي افراد با هر مزاجي، يك دوره پاكسازي خون را (با روش متناسب با مزاج، سن، و …) داشته باشند تا مشكلات بهار و كل سال پيش روي آنها به حداقل برسد. در ميان روش هاي پاكسازي، حجامت بيش از تمام روش هاي ديگر در فصل بهار مورد تأييد و تأكيد قرار گرفته است.
تدابير كلي فصل بهار:
زمان | بايدها | نبايدها |
---|---|---|
بهار |
ورزش در حد اعتدال، ميوهجات و خوراكي هاي لطيف، رب انار و رب نارنج (كاهش حرارت)، غذاي ساده سهل الهضم، گوشت پرندگان و ماهي، حجامت، فصد، تصفيه خون، قي كردن |
پرخوري، خوردن گوشت قرمز و نوشيدني هاي مرطوب و گرم، غذاي گرم(پر كالري):آجيل، كلهپاچه و حليم |
آذار |
خوراك لطيف، گوشت كبك و بلدرچين و مرغ خانگي و تخم مرغ نيمعسلي، خوردن مُسهِل(سنا و گلسرخ)، حجامت و فصد پيشگيرانه در اوايل ماه، شربت رضوي با آب |
پياز، سير، ترشي و سركه، حليم، كله پاچه |
نيسان |
خوراك كبابي(خشك)، آميزش، آب سرد صبح ناشتا، غذاهاي به عمل آمده با سركه: دلمه، بوييدن گل و عطريات، در خاتمه حمام روغن مالي با روغن بنفشه و بادام تلخ، حجامت |
آب ناشتا |
اياز |
استحمام صبح زود |
غذاهاي شور، گوشت غليظ مثل گوساله، كله، ماست ترش، خامه، انجام كارهاي سخت قبل غذا (ورزش ناشتا) |
سلام
لطفاً اطلاعات را طوری قرار دهید که برای افراد مبتدی قابل درک باشد. در متن بالا فصول برای ما که با ادبیات طب سنتی آشنا نیستیم نامفهوم است.
متشکرم