تدابیر فصل زمستان
در طب اسلامی و سنتی، همه موجودات، دارای مزاج خاص خود هستند از جمله فصل های سال. در این میان فصل زمستان دارای مزاج سرد و مرطوب است که براساس آن انجام برخی کارها در آن توصیه شده و در مقابل از انجام برخی کارها نهی شده است. البته آنچه در طب به عنوان فصل از آن یاد می شود، براساس شرایط آب و هوایی مشخص می شود نه براساس تقویم. لذا فصل زمستان زمانی است که هوا رو به سردی شدید می رود (سرد) و بارندگی ها با حجم بالایی صورت می گیرد (مرطوب). در تقویم طبی هر فصل به سه ماه تقسیم می شود که ابتدای هر ماه تقریبا معادل بیست و سوم ماه قبلی در تقویم شمسی است؛ یعنی آغاز ماه اول زمستان طبی را ۲۳ آذر در نظر می گیریم و آغاز ماه دوم آن را ۲۳ دی و آغاز ماه سوم را ۲۳ بهمن ماه.
در این مقاله برآنیم که برخی بایدها و نبایدها (تدابیر) مربوط به فصل زمستان را برشمریم. منبع اصلی این موارد، رساله ذهبیه امام علی بن موسی الرضا (علیه السلام) است. با توجه به مزاج این فصل، افرادی که دارای بلغمی مزاج (سرد و مرطوب) و افرادی که سن بالای ۵۰ سال دارند، بهتر است این نکات را به دقت رعایت کنند تا بیماری های مربوط به افزایش بلغم گریبانگیر آنها نشود.
تدابیر کلی فصل زمستان:
زمان | بایدها | نبایدها |
---|---|---|
کلیات فصل زمستان |
ورزش،مصرف کلم،گل کلم،کرفس، ملین و مسهل، بخور و اسفند و کندر، غذای غلیظ حلیم و کلهپاچه |
کاسنی،خرفه، قی کردن |
ماه اول (کانون اول) |
خوردن غذاهای با طبع گرم (مانند ادویه جات، خرما و…) و غذاهای گرم بالفعل (مثل نوشیدنیهای گرم، آشها و سوپهای گرم و …)، نوشیدن آب گرم صبحها |
مصرف غذاهای سرد، حجامت پیشگیرانه و فصد خون کامل |
ماه دوم (کانون آخر) |
حمام اول صبح، روغنمالی، جماع، مصرف کرفس، تره، شاهی، سبزیجات گرم، ۲-۱ لیوان آب گرم صبح ناشتا، حجامت (در اواخر ماه) |
تراشیدن موها، شیر و ماست |
ماه سوم (شباط) |
سبزیجات گرم، کرفس، شاهی، جعفری، تره، سیر، خشکبار، گوشت پرندگان و شکار، جماع، انجام ورزش و کارهای سخت آخر ماه: روغنمالی با روغن زیتون یا گلسرخ |
خوردن شیرینیجات |
از مهم ترین نکات این است که براساس جدول فوق، خوردن غذاهای غلیظ در این فصل برای بدن مفید است و حتی برخی افراد که دارای ناراحتی های گوارشی هستند در این فصل، معده های قوی تری دارند و برخی غذاها را راحت تر می توانند استفاده کنند و در مقابل مصرف چنین غذاهایی در فصول گرم سال، ممنوع است که متأسفانه در آن فصول هم شاهد مصرف آن توسط مردم و البته عوارض ناشی از آن هستیم.
ضمنا! زمان مناسب برای مصرف خشکبار، ماه سوم زمستان است نه ماه اول بهار! بنابراین بهتر است در اوایل اسفند از خشکبار استفاده شود تا مواد مغذی آن در زمان مناسب در اختیار بدن قرار گیرد.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.