سلسله مقالات اصول شش گانه سلامتی-بخش اول
سته ضروریه
نگرش طب اسلامی و سنتی ایران در درجه اول پیشگیرانه و سپس درمانی است. در این طب پیشگیری مهمتر از درمان است و با استفاده از این روش می توان از بروز بیماریهای مزمن که امکان درمان را دشوار می سازد جلوگیری کرد.
در صدد آن هستیم تا در مجموعه ای از مقالات، با زبانی ساده و برای عموم مردم و به دور از بیان عبارات تخصصی، این موارد را براساس آنچه امروز اکثر افراد جامعه درگیر آن هستند، بیان کنیم تا با رعایت آنها، کمتر بیمار شویم و نیاز به دارو (حتی داروی گیاهی) پیدا کنیم.
اصول شش گانه سلامتی در طب سنتی ایران:
بخش اول : خوردن و آشامیدن
طب سنتی ایران رابطه ای مستقیم با نحوه تغذیه سنتی ایرانیان دارد.
کمیت و کیفیت تغذیه نقش مهمی در سلامت افراد دارد که در طب سنتی توجه ویژه ای به آن شده است. تغذیه در پیشگیری و جلوگیری از گسترش بیماریها نقشی بسزا دارد و خطا در آن به طور مستقیم یا غیر مستقیم به تندرستی زیان می رساند. از نظرطب سنتی ایران انسانها با یکدیگر تفاوت مزاجی دارند بنابراین لازم است که نخست مزاج افراد مشخص شود و متناسب با آن، نوع تغذیه و پرهیزات غذایی تعیین شود. ولی در اینجا میخواهیم نکاتی را مطرح کنیم که دانستن آنها برای عموم افراد، مفید و قابل انجام باشد.
نکاتی که باید در زمان غذا خوردن به آنها توجه کرد:
1. عمده غذای مصرفی از نوع غذاهای دارای خاصیت دارویی نباشد.
ابنسینا در کتاب قانون میگوید: کسی که سالم است و قصد دارد سلامت خود را حفظ کند باید سعی کند غذاهای اصلی او از دسته غذاهای مطلق باشد. یعنی گوشتها بویژه گوشت گوسفند و بزغاله، نان گندم بیآفت و خوراکیهایی که مزه آنها شیرینی ملایمی در دهان ایجاد میکند از این جملهاند. از میان میوهها نیز میوههایی که بیشترین مشابهت را به غذاهای مطلق دارند انجیر، انگور رسیده و شیرین و خرما هستند. البته مداومت بر مصرف خرما در شهرهایی که خرماخیز نیستند توصیه نمیشود. چرا که طبیعت محصولات هر منطقه با مزاج افراد همان منطقه تطابق بیشتری دارد. مثلا مصرف خرما در مناطق گرم توسط مردمان جنوب سازگاری بیشتری دارد تا مناطق دیگر.
مصرف مطلق گیاهان یا همان گیاهخواری به صورت یک عادت و رویه معمول به این دلیل که میتواند تغییرات مزاجی ایجاد کند و بدن را از حالت تعادل خارج سازد و سبب فقر برخی مواد مغذی در بدن شود، توصیه نمیشود.
البته با توجه سبک زندگی ماشینی امروزه، خوب است که رژیم غذایی روزانه، شامل میوه های فصل و کمی هم از میوه های نامبرده (به صورت تازه یا خشک)، اندکی گوشت های مفید، فرآورده های زنبورعسل (متناسب با مزاج فرد) باشد و از پرخوری و روی هم خوردن غذاها هم پرهیز شود.
گوشت، روغن، و نمک مصرفی حتما از بهترین نوع باشد. هزینه بالاتر برای این 3 دسته، مانند سرمایه گذاری است و از اتلاف مال و عمر شما در جهت درمان بیماری ها جلوگیری خواهد نمود.
2. به اندازه غذا خوردن.
یعنی غذا از نظر حجم و کیفیت، نه آنقدر زیاد و سنگین باشد که باعث سنگینی و فساد غذا در معده شود و نه آنقدر کم یا سبک باشد که باعث ضعف و لاغری و کاهش قوت بدن شود. یک اصل مهم هم این است که هنوز زمانی که قدری اشتها دارد، دست از غذا خوردن بکشد.
همان طور که کمبودهای غذایی سبب بروز بیماری می شود، پرخوری نیز برای سلامتی جسم و روان زیان آور است و سبب بروز بیماریهای جسمی و روحی همچون چاقی، دیابت، فشار خون بالا، اختلال در عملکرد کلیه و قلب ، سستی اراده ، پرخوابی ، نادانی و… می شود. طب سنتی برای این اختلالات که ناشی از عادات غذایی نادرست است دیدگاه پیشگیرانه خود را با روشهای ساده بیان می دارد و اصلی ترین آن عبارت است از:
• تا گرسنه نشده اید، غذا نخورید، و دو لقمه قبل از سیر شدن، دست از غذا خوردن بکشید.
• هر لقمه غذا را حداقل 40 بار بجوید و از عجله در غذا خوردن بپرهیزید.
• نیم ساعت قبل و 2.5 ساعت پس از غذا آب بنوشید و از نوشیدن مایعات نزدیک به غذا بپرهیزید. مایعات موجب رقیق شدن اسید معده و فساد غذا در معده می شود.
رعایت همین چند نکته ساده، بسیاری از مشکلات را رفع می کند و به لاغری و تناسب اندام هم کمک شایانی می کند.
3. مصرف غذاها همراه با مصلحات آنها
هر غذایی دارای منافع و مضراتی است. برای رفع مضرات هر غذا، لازم است همراه آن چیزی (مصلح) بخورید که جلوی ضررهای آن را بگیرد. مثلا همگی می دانیم که از قدیم همراه ماست نعناع و پونه و آویشن و … مصرف می شده است زیرا مانع ضررهای ناشی از سردی ماست می شود.
سوال مهم: امروزه افراد این قدر وقت ندارند که بخواهند مصلحات غذاها را بشناسند یا همواره آنها را همراه خود داشته باشند. چه باید کرد؟
پاسخ: یک ماده غذایی وجود دارد که به تنهایی می تواند مصلح بیش از 80 تا 90 درصد خوراکی های روزانه ما باشد. یعنی حتی اگر نمی دانستید که مصلح غذایی که خورده اید چیست می توانید این ماه را مصرف کنید و تا حد زیادی مطمئن باشید که جلوی مضرات آن غذا را خواهد گرفت. و این ماده غذایی «عسل» است. عسل مصلح بسیاری از غذاهای روزانه ما می باشد و در هضم غذا هم به دستگاه گوارش کمک می کند.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.